Miejski portal informacyjny:
Środa Wielkopolska, Dominowo, Krzykosy, Nowe Miasto nad Wartą, Zaniemyśl

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie rozpatrując skargę kasacyjną Wielkopolskiego Kuratora Oświaty w przedmiocie przekazania prowadzenia przez Gminę Środa Wielkopolska Filii Szkoły Podstawowej w Brodowie osobie prawnej orzekł, że przepis dający możliwość przekazania prowadzenia szkoły publicznej osobie prawnej nie odnosi się do szkoły filialnej. Z orzeczenia NSA wynika również, że przekazanie przez Gminę prowadzenia szkoły publicznej spółce prawa handlowego, w której jednym z udziałowców jest Gmina jest działaniem zgodnym z prawem.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który został wydany przez skład orzekający w dniu 4 kwietnia tego roku odnosi się jeszcze do uchwały Rady Miejskiej, dotyczącej przekazania przez Gminę prowadzenia szkoły filialnej w Brodowie spółce komunalnej Środa XXI, która podjęta została pod koniec marca ubiegłego roku. Rada Miejska podjęła powyższą uchwałę na podstawie art. 5 ust. 5 g ustawy z dnia 7 września 1991 roku systemie oświaty, który wskazuje, że jednostka samorządu terytorialnego, będąca organem prowadzącym szkołę liczącą nie więcej niż 70 uczniów, na podstawie uchwały  organu stanowiącego tej jednostki oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny, może przekazać, w drodze umowy, osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osobie fizycznej, prowadzenie takiej szkoły. Przypomnijmy, że pomimo podjętej uchwały Gmina nie mogła przekazać prowadzenia szkoły w Brodowie spółce Środa XXI, ponieważ kuratorium oświaty wydało negatywną opinię w tym przedmiocie. Wielkopolski Wicekurator Oświaty uznał, że przepis prawny na podstawie, którego Gmina chciała powierzyć prowadzenie filii szkoły osobie prawnej odnosi się tylko do szkół odrębnych organizacyjnie. W ocenie kuratorium takiej odrębności nie posiada filia w Brodowie, która jest częścią „podstawówki” w Starkówcu Piątkowskim.

Przepis odnosi się do szkoły filialnej

Wydana przez Kuratorium opinia została uchylona przez Wielkopolski Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 10 października ubiegłego roku w wyniku rozpatrzenia przez Sąd skargi Gminy na rozstrzygnięcie wydane przez kuratorium. W swoim uzasadnieniu WSA wskazał, że „ brak jest podstaw dla dokonywania takiej wykładni art. 5 ust. 5g ustawy o systemie oświaty, która ograniczy jego stosowanie jedynie do szkół organizacyjnie samodzielnych i wyeliminuje z zakresu stosowanie tej normy szkoły filialne”. Orzeczenie WSA zostało zakwestionowane przez Wielkopolskiego Kuratora Oświaty, który wniósł do NSA skargę kasacyjną.

Spółki z udziałem Gminy mogą prowadzić szkołę publiczną

Rozpatrując w dniu 4 kwietnia tego roku skargę kasacyjną kuratorium w sprawie przekazania przez Gminę prowadzenia szkoły filialnej w Brodowie spółce komunalnej Środa XXI, NSA w Warszawie, będący sądem drugiej instancji w odniesieniu do WSA podważył rozstrzygnięcie Sądu w Poznaniu uznając, że art. 5 ust. 5g ustawy o systemie oświaty odnosi się wyłącznie do szkół niezależnych organizacyjnie. Zdaniem NSA takiego charakteru nie posiada szkoła filialna, która technicznie oraz organizacyjnie podporządkowana jest innej placówce. Tym samym NSA uznał, że Rada Miejska nie mogła podjąć uchwały o przekazaniu prowadzenia filii szkoły w Brodowie osobie prawnej na podstawie art. 5 ust. 5 g ustawy o systemie oświaty, ponieważ przepis ten w ogóle nie odnosi się do filii.

Jednocześnie NSA uznał w swoim wyroku, że Gmina na podstawie przywołanego przepisu nie może przekazać prowadzenia publicznej szkoły liczącej nie więcej niż 70 osób spółce komunalnej, której jedynym udziałowcem jest Gmina Środa Wielkopolska. Tym samym Sąd orzekł, że możliwym jest przekazanie prowadzenia szkoły publicznej spółce, w której Gmina posiada swoje udziały ale jednocześnie nie jest jej jedynym udziałowcem. Gdyby więc szkoła w Brodowie nie była filią a odrębną szkołą to Gmina mogłaby powierzyć prowadzenie tej placówki w formie szkoły publicznej spółce Środa XXI EDU. Przypomnijmy, że przeciwnicy reorganizacji zarządzania szkołami wiejskimi w naszej Gminie wielokrotnie kwestionowali możliwość prowadzenia szkół przez spółki prawa handlowego z jakimkolwiek udziałem Gminy. Taki sposób interpretacji prawa został przez Sąd odrzucony.

Dodajmy, że w swoim wyroku NSA w ogóle nie poruszył kwestii odnoszącej się do prowadzenia szkół niepublicznych przez podmiot, którego jedynym właścicielem jest Gmina.

Wykładnia prawa dokonana w wyroku NSA odnosząca się do możliwość prowadzenia szkół tylko przez takie spółki, w których swoje udziały poza jednostką samorządu terytorialnego posiadają inne podmioty nie jest oczywiście rozwiązaniem w pełni optymalnym ale pozwalającym na przeprowadzenie niezbędnych zmian w funkcjonowaniu gminnej oświaty. Pod tym względem wyrok NSA jest dla nas zadowalający – powiedział Andrzej Chmielewski Naczelnik Wydziału Oświaty, Kultury i Sportu Urzędu Miejskiego.

Wyrok ale nie wyrocznia

Wydany przez NSA wyrok jest orzeczeniem prawomocnym. Jednak w obecnej sytuacji prawnej w jakiej znalazła się nasza Gmina nie ma on większego znaczenia. Przypomnijmy, że podczas sesji Rady Miejskiej, która odbyła się na początku kwietnia radni podjęli uchwałę w sprawie likwidacji filii szkoły podstawowej w Brodowie. Z początkiem nowego roku szkolnego 2013/2014 placówka szkolna w tej miejscowości zostanie poprowadzona przez spółkę Środa XXI EDU w formie szkoły niepublicznej.

Dodajmy również, że wyrok NSA nie ma charakteru wiążącego dla przyszłych orzeczeń wydawanych przez sądy administracyjne. Zgodnie z obowiązującym prawem dla sądów administracyjnych wiążące prawnie są jedynie uchwały podejmowane przez NSA.